تخم مرغ های قابل جوجه کشی پس از جمع آوری بلافاصله در ماشین جوجه کشی قرار نمی گیرند، بلکه مدتی نگه داری شده ، پس از درجه بندی و حذف تخم مرغ های فاسد، همه باهم به طور یک جا و متناسب با ظرفیت دستگاه به ماشین جوجه کشی منتقل می شوند، به مجموعه ی این کارها مدیریت تخم مرغ میگویند..

عوامل موثر بر نگه داری و ذخیره سازی و مدیریت تخم مرغ

از جمله عوامل موثر بر نگه داری تخم مرغ موارد زیر می باشد:

حرارات

دمای مناسب محل نگه داری تخم مرغ حدود ۱۰ تا ۱۵ درجه می باشد. در این دما امکان نگاه داری تخم مرغ برای یک هفته فراهم است. به دنبال افزایش زمان نگه داری، دمای محبط را باید اندکی کاهش داد. البته افزایش مدت زمان نگه داری ، منجر به کاهش جوجه درآوری می شود. شایان ذکر است اگر دمای محیط بیش از ۲۱ درجه سانتی گراد باشد رشد جنین آغاز شده و به علت مناسب بودن شرایط رشد پس از مدتی متوقف می گردد و جنین از بین می رود. دمای بخرانی ۲۱ درجه سانتی گراد را به عنوان صفر فیزیولوژیک برای رشد جنین تخم مرغ در نظر می گیرند.

رطوبت

رطوبت نسبی در اتاق نگاه داری تخم مرغ حدود ۷۵ تا ۸۰ درصد می باشد. کاهش میزان رطوبت منجر به تبخیر آب داخل تخم مرغ و در نتیجه کاهش کیفیت مواد داخلی تخم مرغ و در نهایت کاهش میزان جوجه در آوری می شود.
مدیریت تخم مرغ قابل جوجه کشی

برای رسیدن به جوجه های گوشتی با رشد سریع ، تخم مرغ های قابل جوجه کشی مطلوب ، مرغ های مادر در طول دوره تولید بایستی دائما از نظر وزن ، اندازه و همچنین وزن بدن مرغ های مادر مولد کنترل گردند. زیرا یکی ازفاکتور های اصلی انتخاب در آمیخته های گوشتی در سال های اخیر،وزن تخم مرغ استتحقیقات سال های اخیر نشان داده است که بین وزن تخم مرغ و ماندگاری تولیدنسبت مستفیم وجود دارد. بررسی ها نشان داده اند که اگر ماندگاری تولید کاهش یابد وزن تخم مرغ افزایش خواهد یافت. برای حل این مشکل و حفظ بدن مرغ و در نتیجه تداوم ماندگاری تولید لازم است برنامه کاهش دان اجرا شود زمان و کاهش دان به عوامل متعددی بستگی دارد از جمله :

-وزن بدن مرغ و تغییرات آن از شروع تولید

-تولید روزانه و روند ادامه آن

-وزن تخخم مرغ روزانه و روند ادامه آن

-تعییرات در زمان برداشت دان

-وضع گله از نظر سلامتی

-درجه حرارت و شرایط محیطی

-وضع جیره غذایی از نظر ترکیب (انرژی و مقدار پروتئین)

-مقداز جیره ( انرژی دریافتی ) در پیک تولید

-تاریخچه گله ( وزن گله در دوره پرورش و عملکرد آن قبل از پیک تولید)

از آنجایی که عوامل یاد شده بالا در تمام گله ها یکسان نیستند لذا برنامه کاهش دان در هر گله متفاوت خواهد بود. توصیه های عمومی برای کاهش دان بشرح زیر می باشد:

-از هفته ۲۷ تا ۳۴ دادن حداکثر دان (پیک تولید )

-از هفته ۳۵ تا ۵۰ کاهش تدریجی تا ۱۵۰ گرم در روز برای هر قطعه به عبارتی دادن ۴۱۲ کیلو کالری انرژی برای هر مرغ در ۵۰ هفتگی

– از هفته ۵۰ به بعد ثابت ماندن مقدار دان

برنامه کنترل

-وزن کشی و کنترل تغییرات وزن که معمولا استاندارد ۱۵ تا ۲۰ گرم افزایش در هفته است

-وزن روزانه تخم مرغ و تغییرات آن با توجه به وزن استاندارد

-شرایط فیزیکی مرغ یعنی وضع عضله سینه ، وضع چربی بدن ، وضع پرها و پوشش عمومی شرایط پا ، تاج ف سر و صورت و رنگ پریدگی بدن و وضع عمومی تولید

مقدار جیره باید طوری تنظیم گردد که بتواند در مقابل تغییرات غیر قابل انتظار احتیاجات طیور را برآورده کند. بطور مثال وقتی درجه حرارت بیش از حد بالا باشد با توجه با احتیاجات انرژی حیوان بتوان در مقدار جیره تعدیل انجام داد . عدم کنترل و در نتیجه شکست در کنترل وزن بدن از هفته ۳۰ به بعد بطور مشخص تداوم تولید را تحت الشعاع قرار خواهد داد.

جمع آوری و مدیریت تخم مرغ های قابل جوجه کشی

یک تخم مرغ حدود ۲۲ تا ۲۴ ساعت زمان لازم دارد که از مجرای تخم عبور کرده و تولید گردد. تقسیم سلولی از مجرای تخم شروع شده به طوری که در موقع تولید هر تخم مرغ نطفه دار دارای ۶۰۰۰۰ سلول است ، که در ادامه در گروه های مختلف اقدام به وجود آوردن اندام ها خواهد نمود. هر تخم مرغ نطفه داری که تولید می گردد، دارای موجود زنده است بنابراین باید درنظر داشت که جمع آوری و نگه داری نادرست تخم مرغ از لحظه تخم گذاری به بعد ممکن است تولید جوجه یکروزه درجه یک را تحت تاثیر قرار دهد. تقسیم سلولی از درجه حرارت ۲۷ درجه به بالا ادامه داشته و از دمای ۲۶ درجه سانتی گراد پایین تر ، میزان آن کند شده و در نهایت در درچه حرارت ۲۰ تا ۲۱ درجه سانتی گراد پایین تر، میزان آن کند شده در نهایت در درجه حرارت ۲۰ تا ۲۱ درجه سانتی گراد بطور کامل متوقف می شود، این نقطه را صف فیزیولوژیک می نامند.اگر تقسیم سلولی تا ۵ ساعت پس از تخم گذاری ادامه یابد و سپس تخم مرغ به سردخانه انتقال یابد شاهد افت درصد هچ به دلیل جنین مردگی خواهیم بود. بنابراین باید شرایطی ایجاد کرد که تخم مرغ ها هر چه سریع تر به سردخانه با درجه حرارت ۲۰-۱۸ درجه سانتی گراد انتقال یابند در این رابطه باید گفت که جمع آوری متعدد موجب خنک شدن یکنواخت تخم مرغ ها شده و لذا این موضوع اهمیت جمع آوری ۶ تا ۸ بار در روز را روشن می نماید.

تخم مرغ های بستر

متاسفانه درصدی از تخم مرغ های تولیدی روی بستر تولید می گردند، این تعداد بستگی به عوامل مدیریتی زیادی دارد.

– عدم لانه گذاری به موقع و مرتب نبودن پله لانه های مزبور.

-عدم هماهنگی بلوغ جنسی مرغ ها و خروس ها.

-مشکل یکنواختی نور در تمامی قسمت های آشیانه.

-صحیح نبودن اندازه طول دانخوری با توجه به توصیه شرکت های سازنده که معمولا ۱۵ سانتی متر برای هر مرغ می باشد.

-عدم هماهنگی تحریک نوری با وزن مرغ ها.

عدم تناسب درصد مرغ و خروس ( جفت گیری بیش از حد موجب افزایش تخم مرغ بستر می گردد )

-عدم تناسب زمان توزیع دان با پیگ تخم گذاری ، زمان توزیع دان باید ۵ تا ۶ ساعت پس از روشنایی باشد تا مرغ ها برای دان خوردن از لانه خارج نشوند.

-عدم جمع آوری مرتب تخم مرغ های بستر در شروع تولید.( حداقل ۷ بار در روز )

یادمان باشد یک تخم مرغ کثیف قابل جوجه کشی نمی باشد.

نگه داری و مدیریت تخم مرغ نطفه دار

در مدیریت تخم مرغ پس از جمع آوری تخم مرغ ها و ضدعفونی آن ها باید در مدت ۳۰ دقیقه به سردخانه مجهز به سیستم کنترل حرارت و رطوبت انتقال داده شود.

بعضی از مشکلات عادی در این مورد عبارت اند از:

-بعضی از تخم مرغ ها در لانه می مانند و سرد می شوند و سپس مرغ دیگری برای تخم گذاری وارد لانه می شود در نتیجه تخم مرغ ها دوباره گرم می شوند.

-تهویه ضعیف لانه های تخم گذاری که امکان دارد درجه حرارت این لانه ها به بالای ۲۷ درجه سانتی گراد برسد.

-جمع آوری تخم مرغ ها در شانه های کاغذی که مدت زمان خراب شدن تخم مرغ در این شانه ها زیاد است(حدود ۶ ساعت )

-واقعی دیده شد که تخم مرغ های جمع آوری شده بدون دلیل در سالن مانده اند.

-در مواقعی که حمل با گاری است با تکمیل شدن گاری تخم مرغ های قبلی در شرایط نامناسب نگاه داری شده اند.

-مناسب نبودن درجه حرارت به حاطر ایزولاسیون ضعیف.

– گردش ناقص هوا.

برای رسیدن به درصد جوجه در آوری مطلوب درجه حرارت قابل قبول و رطوبت مناسب در طول حمل و نقل و در مدت نگاه داری بسیار مهم می باشد شرایط مناسب به شرح زیر است.

برای نگاه داری تخم مرغ ها به مدت طولانی پایین آوردن درجه حرارت سردخانه کمک خوبی در حقط کیفیت تخم مرغ خواهد داشت.

جریان صحیح هوا که در بالا ذکر شد برای رسیدن و نگه داری رطوبت و حرارت در حد مطلوب با حداقل تغییرات در مدت نگه داری تخم مرغ نقش اساسی را ایفا می کند.

-حرارت بیش از حد موجب رشد باکتری ها می گردد.

-حرارت پایین خطر ایجاد شبنم را روی تخم مرغ را دارد.

-رطوبت بیش از حد موجب رشد قارچ می گردد.

-گردش هوای کم موجب گرم شدن دوباره تخم مرغ می گردد.

-محل تخلیه و بارگیری تخم مرغ باید سرپوشیده باشد.

دستگاه هایی وجود دارد که مخصوص اندازه گیری و ثبت درجه حرارت می باشند که برای کنترل و ارزیابی بسیار با ارزش هستند.

انبار نگاه داری و سردخانه بایستی بقدر کافی بزرگ باشند که بتوانند براحتی تعداد تخم مرغ های تولیدی را در خود جای دهد.

لازم است بین دیوارها و ردیف های تخم مرغ حدود ۴۰ تا ۵۰ سانتی متر قضای خالی وجود داشته باشد فاصله سطح تخم مرغ های انبار شده با سفق انبار بایستی حداقل ۱/۵ متر باشد.