تامین تخم مناسب برای جوجه کشی
دو عامل اصلی در نتیجه رضایت بخش در بحث جوجه کشی، یکی دستگاه جوجه کشی و مورد دوم تامین تخم مناسب برای قرار دادن در دستگاه جوجه کشی است . باید بدانیم اگر هچ مناسبی در پایان دوره جوجه کشی نداریم همه چیز مربوط به دستگاه جوجه کشی نیست و حتی با داشتن بهترین دستگاه جوجه کشی هم باید دقت بیشتری در تخم های تامین شده برای این بحث داشته باشیم . در این مقاله به برخی مواردی که هنگام تهیه تخم ها باید به آن توجه داشت میپردازیم.
نطفه دار بودن تخم مرغ
تخم مرغ نطفه دار شامل تخم مرغی می شود که اسپرم و تخم در ناحیه شیپور با هم ترکیب شده باشند. این مورد در نژاد های سبک مثل لگهورن حدود ۹۰ درصد و در نژاد های سنگین حدود ۸۰ درصد است.
عواملی که هنگام تهیه تخم نطفه دار برای جوجه کشی باید به آن دقت شود
- شکل و ظاهر تخم ها
- گله ای که تخم از آن تهیه میشود
- جیره غذایی پرنده ها
- نحوه نگهداری و جمع آوری تخم ها
- حمل و نقل تخم ها
شکل و ظاهر تخم ها در جوجه کشی
در هنگام خرید تخم هایی که قرار است در دستگاه جوجه کشی قرار بگیرد باید به شکل تخم ها دقت کرد، اصولا تخم هایی که بر اساس استاندارد آن پرنده تخم های کوچکی محسوب میشوند یا تخم هایی که بیش از انداره کشیده یا دراز هستن و بالعکس تخم های بیش از اندازه گرد و تپل تخم های مناسبی برای جوجه کشی نیستند.
-اندازه تخم مرغ مناسب
تخم مرغ های جوجه کشی باید اندازه متناسب داشته باشند یعنی در حقیقت نه خیلی بزرگ و نه خیلی کوچک باشند.
-وزن تخم مرغ مناسب
وزن مناسب جهت تخم مزغ های جوجه کشی ۶۰-۵۰ گرم می باشد که در نژادهای سنگین بیشتر است.
-اختلالات شکل ظاهری
از به کار بردن تخم مرغ های با ظاهر غیر طبیعی ( کشیده ، گرد ، موج دار ) باید اجتناب گردد. این امر در زمینه اصلاح نژاد برای جلوگیری از به وجود آمدن تخم مرغ های غیر طبیعی از جوجه های حاصله موثر می باشد.
-ضخامت پوسته
تخم مرغ های دارای پوسته بسیار ضخیم و نازک مناسب جوجه کشی نیستند. نازک بودن پوسته منجر به تبخیر آب بیشتر و کاهش درصد جوجه در آوری می شود، از طرفی در این حالت کلسیم کافی برای رشد جنین تامین نمی گردد. ضخیم بودن پوسته سبب بوجود آمدن مشکل در زمان خروج جوجه از تخم می شود.
-اختلالات کیفی تخم مرغ
تخم مرغ هایی که سفیده غلیظ تری دارند و یا زرده آن ها رنگی تر می باشد به علت همراه داشتن میزان مواد غذایی بیشتر جهت رشد و نمو جنین درصد جوجه در آوری بیشتر دارند.
گله ای که تخم ها از آن تهیه میشود
نکته ای که در مورد گله مادری باید به آن توجه شود ضریب است منظور از ضریب نسبت مرغ ها و خروس ها در گله است که این ضریب در پرندگان مختلف متفاوت میباشد مثلا در مرغ بومی ضریب 1 به 9 است یعنی به ازای هر 9 مرغ یک خروس اما همین ضریب برای بلدرچین معمولا 1 به 3 است.بیشتر یا کمتر بودن این ضرایب باعث مشکلاتی میشود که در نهایت در امر جوجه کشی مشکل ایجاد میکند.
توجه در انتخاب مرغ ها و خروس های مولد حائز اهمیت می باشد. باید از خروس های جوان استفاده کرد تا به اندازه کافی فعال باشند و به اندازه کافی اسپرم تولید کنند ، جهت استراحت کافی خروس ها باید از آن ها به طور متناوب استفاده نمود زیرا قدرت باروری خروس ها از سال دوم به بعد کاهش می یابد.
جیره غذایی در گله مادر
داشتن یک جیره غذایی قوی که تمام موارد مورد نیاز گله نظیر ویتامین ها، پروتئین ها، کالری لازم و …. را برای گله فراهم کند در نهایت منجر به داشتن تخم های نطفه دار بهتری میشود و کمبود هر یک از این موارد تاثیر مستقیم در نطفه و کیفیت تخم ها دارد.
وجود تمام مواد غذایی و عناصر مغذی به مقدار و نسبت مناسب در جیره گله مرغ مادر و تغذیه متوازن و تنظیم شده گله برای ایجاد باروری مناسب و تخم مرغ مناسب از اهمیت ویژه ای برخوردار است. جنین داخل تخم مرغ تمامی نیازهای غذایی خود را فقط ازمواد موجود در تخم مرغ بدست آورده و لذا هر گونه کمبود مواد غذایی بر رشد مناسب و تکامل آن تاثیر منفی خواهد گذاشت. کمبود برخی مواد غذایی مانند کربوهیدرات ها ، چربی ها و پروتئین ها که به عنوان موادز انرژی زا و ضروری برای تکثیر سلولی جنین لازم هستند و نیز ویتامین ها به خصوص A و E ، اسیدهای آمینه و مواد معدنی جیره باعث کاهش نطفه داری تخم مرغ می شود.
میزان تولید تخم مرغ
با افزایش میزان تخم گذاری ، درصد نطفه داری نیز افزایش می یابد.
سن مرغ
در اوایل تخم گذاری، اندازه تخم مزغ ها کوچک و میزان نطفه داری پایین است و در طول دوره تخم گذاری با افزایش وزن تخم مرغ درصد نطفه داری نیز افزایش می یابد. در مرغ های جوان درصد نطفه داری پایین است و با افزایش سن نیز درصد نطفه داری کاهش می یابد.
نژاد
نطفه داری در نژاد های گوناگون متفاوت می باشد. معمولا در نژادهای سنگین به دلیل تمایل کمتر برای جفتگیری میزان باروری کمتر از نژاد های سبک است.
روش های جفت گیری
خویش جفتی اثر منفی بر میزان نطفه داری دارد در نتیجه با افزایش هم خونی نطفه داری کاهش می یابد و آمیخته گیری منجر به افزایش میزان نطفه داری می شود. میزان نطفه اری در جفت یری گله ای بیش از سایر روش ها از جمله جفتگیری لانه ای و تجربی است.
نگه داری و جمع آوری تخم ها
نگه داری تخم ها در شرایط نامناسب مثلا دمای بالا یا تعداد روزهای زیاد باعث ایجاد مشکلاتی برای جوجه ها خواهد شد. برای مثال نگه داری تخم ها در دمای بالا یا در هوای خشک برای مدت طولانی باعث از بین رفتن آب در تخم میشود که در روزهای آخر که جوجه به آب بیشتری نیاز دارد آن را با مشکل مواجه میکند به عبارتی خشکی تخم باعث میشود جوجه داخل تخم به مواد بچسبد و نتواند دور بزند یا مورد دیگری برای مثال کیسه هوا پرنده زودتر از موعد بزرگ میشود که باعث میشود جوجه زودتر آن را پاره کند که در نهایت باعث خفگی میشود.
حمل و نقل تخم ها برای جوجه کشی
بحث انتقال تخم ها هم از موارد مهمی است که باید به آن توجه شود به گونه ای که در هنگام انتقال تخم باید کمترین لرزش را داشته باشیم چرا که لرزش زیاد باعث باعث پارگی کیسه هوای پرنده میشود .